---

 

 

 

 

 

 

 

Metody i koncepcje stosowane podczas codziennych działań w naszym przedszkolu, dostosowane do potrzeb i możliwości dzieci.

Najważniejszą formą aktywności dziecka jest zabawa, która jest dominująca w wychowaniu przedszkolnym.

---

METODA GIMNASTYKI TWÓRCZEJ (ekspresyjnej) RUDOLFA LABANA

To improwizacja ruchowa bez pokazania wzorca ruchu przez nauczyciela. Ważną rolę

odgrywa tu inwencja twórcza ćwiczących, ich pomysłowość, fantazja doświadczenie

ruchowe. W metodzie tej posługujemy się różnymi formami ruchu, takimi jak: odkrywanie,

naśladowanie, inscenizacja, gimnastyka wykorzystująca ruch naturalny, pantomima,

ćwiczenia muzyczno-ruchowe, taniec, opowieść ruchowa, itp. Nauczyciel staje się

współuczestnikiem i współpartnerem zabaw.

Metoda ruchowa ekspresji twórczej daje możliwość rozwijania się w zakresie m.in:

wyczucia własnego ciała, przestrzeni, wyczucia ciężaru ciała (siły), doskonaleniu

płynności ruchu i w zakresie kształtowania umiejętności współdziałania z partnerem

lub grupą. Zadania następują bardzo szybko po sobie, charakteryzują się płynnością

ruchu i pracą całego ciała.

METODA RUCHU ROZWIJAJĄCEGO WERONIKI SHERBORNE

Główne założenia tej metody to rozwijanie poprzez ruch trzech aspektów :

świadomości własnego ciała ( i konieczności jego usprawniania); świadomości

przestrzeni i działania w niej; oraz dzielenia przestrzeni z innymi osobami i

nawiązywania z nimi kontaktu.

Podstawowe zasady:

• zabawa jest dobrowolna
• wzbogacać ćwiczenia o pomysły dzieci ( kreatywność)
• stopniować trudności ( pary-trójki- grupy ; zaczynać od ćwiczeń jak najbliżej podłogi;
• najpierw rozluźniające, potem bardziej dynamiczne, a na koniec wyciszające)

Kategorie ruchu:

• Ruch prowadzący do poznania własnego ciała ( kontrola nad własnymi ruchami)
• Ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym ( wykształcenie
  orientacji w przestrzeni)
• Ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem ( ruch ,,z” ; ruch
  ,,przeciwko” ; ruch ,,razem” ; ruch naprzemienny: bierny-aktywny )
• Ruch prowadzący do współdziałania w grupie ( zmiana liczby uczestników np.. kilkoro na 1 silniejszą osobę)
• Ruch kreatywny ( spontaniczny i swobodny - np. taniec wyzwolony, ma pomóc w
  sposób twórczy wyrazić „siebie”)

Podczas ćwiczeń ruchowych dziecko poznaje przestrzeń, w której się znajduje (przestaje być

dla niego groźna), staje się aktywne, przejawia większą inicjatywę, może być twórcze.

Dzielenie przestrzeni z drugą osobą może stać się źródłem nawiązania bliskiego kontaktu,

opartego na zaufaniu i współpracy, daje możliwość poczucia wspólnoty.

Warunkiem prowadzenia zajęć jest zabawowa, radosna atmosfera, możliwość osiągania sukcesu w każdym ćwiczeniu i wspólna satysfakcja z pokonywania trudności.

KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA PAULA DENNISONA

Zwana ,,gimnastyką mózgu”- polega na wykonywaniu zestawów ćwiczeń pomagających

m.in. dzieciom mającym trudności z czytaniem, pisaniem, zapamiętywaniem, dzieciom

niepełnosprawnym, a także z nawiązywaniem kontaktów z otoczeniem; ponadto wspiera

układ odpornościowy.

Dennison zauważył, że brak integracji pomiędzy prawą, lewą półkulą mózgową ( gdzie prawa

jest twórcza, emocjonalna, postrzegająca całość; a lewa logiczna - dostrzega poszczególne

elementy ) jest przyczyną wielu problemów intelektualnych i emocjonalnych.

Najważniejszym osiągnięciem Dennisona było odkrycie dwóch podstawowych ruchów tj.

ruchu naprzemiennego i ruchu jednostronnego. Ćwiczenia podzielone są na grupy:

ćwiczenia na przekroczenie linii środka , energetyzujące, rozciągające, relaksujące.

Ćwiczenia i równoważenia wpływają na:

• zwiększenie efektywności uczenia się;
• zlikwidowanie przeszkód spowalniających proces przyswajania języka (tj. stres,
• zmęczenie, problemy z koncentracją);
• poprawienie efektywności pracy z uczniami, mającymi trudności szkolne związane z
• dysleksją, dysortografią i dysgrafią;
• usprawnianie koordynacji psychoruchowej oraz

• pamięci i koncentracji.

Ważnym elementem ćwiczeń jest picie wody ( pobudza energię); zapewnia przyswajanie,

przetwarzanie informacji, a także sprawny przebieg elektrycznych i chemicznych procesów w

mózgu i całym ciele. Wystarczy kilkanaście minut dziennie, by w krótkim czasie osiągnąć

wymierne rezultaty.

W naszym przedszkolu stosujemy elementy metody.

METODA KNIESSÓW

Jest to rodzaj gimnastyki rytmicznej (twórczej utanecznionej) polegającej na nieustannym

poszukiwaniu nowych form i rodzajów ruchu. Elementami dominującymi w tej metodzie są

ruch, rytm, muzyka oraz nietypowe przybory tj.: bijaki, szarfy, wstążki na patykach, połówki

kokosów, grzechotki, bębenki i dzwoneczki.

Charakterystyczne dla metody Kniessów jest użycie do ćwiczeń ruchowych dwóch

przyborów równocześnie przez jedną osobę. Autorzy wyeliminowali ze swej metody słowo,

( impulsem do podejmowania wszelkich form ruchu jest muzyka ) zyskała na tym płynność i

intensywność ruchu.

Główne zasady gimnastyki rytmicznej:

• ćwiczyć z radością,
• rozwijać poczucie rytmu i doskonalić koordynację ruchową,
• poszukiwać nowych form i rodzajów ruchu,
• wykorzystywać muzykę i rytm jako bodźce do ćwiczeń ruchowych,
• stosować barwne przybory do ćwiczeń, zawsze po 2 sztuki w celu harmonijnego
• rozwoju prawej i lewej strony ciała,
• przeplatać ćwiczenia rytmiczne z ruchami o charakterze zabawowym,
• ograniczyć ilość słów

 

EDUKACJA PRZEZ RUCH DOROTY DZIAMSKIEJ

To system form i metod kształcenia oraz terapii, który wykorzystuje naturalny, spontaniczny

ruch organizmu. Człowiek rusza się, a przez ruch uaktywnia zmysły, dzięki którym poznaje

otaczający go świat. Rytm towarzyszący ćwiczeniom ułatwia wykonywanie czynności,

zwiększa ogólną koordynację ruchową, co wpływa na integrację układu sensorycznego.

Ruch naprzemienny usprawnia pracę obu półkul mózgowych, zapewniając możliwość

lepszego odbierania i interpretowania bodźców budujących wiedzę.

Edukacja przez ruch wykorzystuje 3 podstawowe formy aktywności dzieci:

• ćwiczenie - doskonali poszczególne funkcje organizmu, np. kreślenie, tupanie,
  skakanie
• zabawę - zawiera kilka ćwiczeń, np. dzieci chodzą wokół stołu, kreślą rytmicznie
  kropki ręką lewą i prawą
• grę - składa się z kilku ćwiczeń wg. określonych zasad (np. ograniczenie czasu ich
  wykonania)

Każde zajęcie składa się z ćwiczenia o charakterze graficznym lub manipulacyjnym –rytmicznie wykonywane przy optymalnym ruchu ciała; swobodnego działania z wykorzystaniem różnych technik plastycznych ( prowadzące do powstania karty pracy lub zabawki dydaktycznej ); zestawienia indywidualnych kart pracy w kartę zespołową
 ( swobodna rozmowa na jej temat); analizy, dzięki której możemy zaplanować kolejne formy działania dzieci podczas zajęć.

METODA PROJEKTÓW

Cechy projektu to: badawczy charakter, pytania postawione przez dzieci lub nauczyciela,

pytania pojawiające się w trakcie wspólnej pracy, działania ukierunkowane tak, by znaleźć

odpowiedzi ( projekt realizuje zwykle niewielka grupa dzieci, czasami cały zespół, ale może

też być pojedyncze dziecko). Metoda ta polega na wykonywaniu przez dzieci zadań w

szerszym zakresie , samodzielnym formułowaniu tematu i poszukiwaniu rozwiązania.

Pięć strukturalnych cech metody projektów:

1. Dyskusje - pomagają dzieciom stwierdzić – co już wiedzą, czego się nauczyły a

czego wciąż chciały by się nauczyć

2. Praca w terenie - dostarcza okazji do bezpośrednich poszukiwań odpowiedzi na

stawiane przez dzieci pytania

3. Prezentacje - to sposoby, w jaki dzieci wyrażają i komunikują swoje pomysły

4. Badania - pomagają dzieciom w przygotowaniu się na różne sytuacje przez

omówienie wszelkich możliwości

5. Pokazy - są istotnym sposobem na dokumentowanie procesu uczenia się dzieci

PRZEBIEG PROJEKTU – w skrócie:

• Przygotowanie – wybór tematu, sprawdzenie możliwości organizowania badań,
  ustalenie związku z programem rocznym
• I faza - rozpoczęcie projektu- rozmowy z dziećmi, zabawy, ustalenie poziomu wiedzy
  dzieci, postawienie pytań, stworzenie siatki pojęciowej
• II faza - rozwinięcie projektu- badania terenowe, współpraca z ekspertami, praca w
  małych grupach, eksperymentowanie
• III faza - podsumowanie projektu- podsumowanie przyrostu wiedzy, podzielenie się z
  innymi
• Ewaluacja

 

NAUKA CZYTANIA IRENY MAJCHRZAK

Ma ona na celu:

- obniżenie wieku, w którym dzieci spotykają się z pismem,

- nacisk na wizualny aspekt nauki czytania,

- dostarczenie dziecku jak najwięcej ćwiczeń służących wykształceniu spostrzegawczości,

niezbędnej w dostrzeganiu drobnych różnic między literami

ETAPY CZYTANIA METODĄ ODIMIENNĄ :

ETAP I - Ściana pełna liter – rozpoczęcie nauki czytania

( dziecko dostaje wizytówkę i poznaje graficzny obraz swego imienia, uczy się go

odszukiwać wśród innych,

rozpoznaje litery ze swej wizytówki, poznaje ich kształt i fonetyczną funkcję )

ETAP II - Litery – prezentacja alfabetu ( litery małe i duże )

ETAP III - Ćwiczenia utrwalające poznane litery – właściwe czytanie

WCZESNA NAUKA CZYTANIA wg prof. Jagody Cieszyńskiej

( symultaniczno-sekwencyjna metoda nauki czytania )

Symultaniczno – sekwencyjna metoda nauki czytania, jest oparta na nauce czytania

sylabami (dzieci uczą się odczytywać sylaby a nigdy pojedyncze spółgłoski – nie uczymy

głoskowania !). Sylaby, które dziecko poznaje podczas zajęć pełnią funkcje wzorca,

służącego do odczytywania nowych wyrazów. Dzięki takim ćwiczeniom powstają w umyśle

dziecka schematy, rozpoznawane w odczytywanych, w dalszym etapie wyrazach.

Ćwiczenia na każdym z pięciu etapów czytania realizowane są wg reguły: powtarzanie –

rozumienie – nazywanie:

• POWTARZANIE – nauczyciel odczytuje głoski (sylaby), a dziecko je powtarza.
• ROZUMIENIE (RÓŻNICOWANIE) – dorosły wskazuje samogłoskę/sylabę, dziecko ją odczytuje lub odwrotnie
• NAZYWANIE (CZYTANIE) – zamiana rolami, raz dziecko uczy dorosłego, a raz
  dorosły dziecko

Etap I – Od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej ( wizualizacja integruje obraz, ruch i

dźwięk związany z artykulacją danej samogłoski, np. uniesienie rak do góry, naśladujące

obraz litery Y i wydanie dźwięku -integracja ruchu i dźwięku jest łatwa do zapamiętania gdyż

opiera się na schematach wzrokowo-słuchowych kształtowanych już w wieku niemowlęcym.

Potem wprowadzamy sylaby otwarte, np.wyrazy dźwiękonaśladowcze ( MU, BE, UHU, KU

KU, itp.)

Etap II – Od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów ( dodajemy zestawy samogłoska +

sylaba otwarta np. ANA, ENE i posługujemy się znanymi już dziecku wyrazami globalnymi )

Etap III – Czytanie sylab zamkniętych (nowością na tym etapie są sylaby zamknięte np. LOL,

NYK, MUK )

Etap IV – Czytanie nowych sylab otwartych i zamkniętych (zapoznaje się z dwuznakami oraz

spółgłoską Ł)

Etap V – Samodzielne czytanie tekstów ( wprowadzamy spółgłoski miękkie oraz samogłoski

nosowe).

WSPOMAGANIE ROZWOJU UMYSŁOWEGO wg Edyty Gruszczyk - Kolczyńskiej

Edyta Gruszczyk Kolczyńska i Ewa Zielińska stworzyły program wspomagania rozwoju

umysłowego łącząc go w jeden proces:

• intensywne wspomaganie rozwoju inteligencji operacyjnej dzieci,
• kształtowanie odporności emocjonalnej ( potrzebnej dzieciom do pokonywania
  trudności ),
• rozwijanie umiejętności matematycznych dokonywanych w naturalnych sytuacjach
  życia codziennego ( podczas nadarzających się okazji i wymaganych potem na
  lekcjach matematyki )

W edukacji matematycznej ważne jest aby mieć świadomość w jaki sposób dzieci się uczą.

Nie należy kształtować pojęć matematycznych przy pomocy słów, poprzez wyjaśnianie

najważniejsze są osobiste doświadczenia. Stanowią one budulec, z którego dziecko tworzy

pojęcia i umiejętności, rozwija myślenie, hartuje dziecięcą odporność. W trakcie tych

doświadczeń dziecko powinno mówić, to znaczy słownie określać swoje spostrzeżenia, sens

wykonywanych czynności i przewidywane skutki. Mówienie o wykonywanych czynnościach

sprzyja koncentracji uwagi i pomaga dziecku dostrzec to co ważne.

Treści podzielone są na 14 bloków tematycznych, ułożonych w porządku rozwojowym (jak:

rytmy, orientacja przestrzenna, przewidywanie następstw, liczenie, klasyfikowanie, stałość

liczby elementów, numerowanie, długość, intuicje geometryczne, mierzenie, ważenie,

układanie zadań z treścią …).

METODA DOBREGO STARTU MARTY BOGDANOWICZ

Jej założeniem jest jednoczesne rozwijanie funkcji językowych i spostrzeżeniowych:

wzrokowych, słuchowych, dotykowych, kinestetycznych i motorycznych oraz współdziałania

między nimi, czyli integracji percepcyjno - motorycznej. Dzięki niej dochodzi do

wykształcenia prawidłowej orientacji czasowo-przestrzennej, możliwości wykonywania

ruchów dowolnych, coraz lepiej zorganizowanych, zlokalizowanych w określonej przestrzeni i

czasie.

W metodzie Dobrego Startu można wyodrębnić trzy podstawowe rodzaje ćwiczeń: ćwiczenia

ruchowe, ruchowo - słuchowe, ruchowo – słuchowo - wzrokowe.

Metoda składa się z dwóch części:

• piosenki do wzorów graficznych - "Piosenki do rysowania" - zestaw ćwiczeń dla

najmłodszych dzieci do wspierania rozwoju, jak i dzieci opóźnionych w rozwoju,

• piosenki na literki tzw. ,,Alfabet piosenek". "Piosenki na literki" służą w pracy nad

alfabetem, pomagają w opanowywaniu zestawu 22 liter

Metoda dobrego startu ułatwia naukę czytania i pisania. Może być wykorzystywana w pracy

z dziećmi prawidłowo rozwijającymi się w celu stymulowania rozwoju, jak i z dziećmi o

zaburzonym rozwoju w celu rehabilitacji zaburzeń. Spełnia również rolę profilaktyczną –

zapobiega występowaniu dysleksji rozwojowych, a tym samym niepowodzeniom szkolnym.

Zespołowa forma zajęć ułatwia dzieciom nawiązywanie kontaktów społecznych.

Metoda Ruchu Twórczego CARLA ORFFA

Koncepcja pedagogiki muzycznej opiera się na trzech zasadach: kładzenie nacisku na

kształcenie poprzez zabawę, rozwijanie muzykalności dzieci, integracja muzyki, słowa i

ruchu. Walorami metody Orffa są : wszechstronność, powszechność i atrakcyjność.
 

Formy zajęć muzycznych :

• gra na instrumentach,
• ruch przy muzyce – nie ma ustalonych reguł poruszania się , ruch jest spontaniczny, ma
  charakter kreatywny ( na początku ma charakter prosty: chód, bieg, podskoki,
  czworakowanie; później przybiera charakter improwizowany, by w końcu stać
  się kreatywnym).
• tworzenie muzyki - które przybiera kształt improwizacji (wokalnej, instrumentalnej, wokalno instrumentalnej i ruchowej).
• śpiew – odgrywa rolę drugoplanową, polega na wykonywaniu piosenek dziecięcych, ludowych, fragmentów muzyki poważnej przy akompaniamencie (zwykle perkusyjnym)
• słuchanie muzyki - które ma miejsce podczas wspólnej improwizacji (np. ruchowej), także podczas wspólnego odtwarzania muzyki i gry na instrumentach.

Etapy improwizacji:

• słowno-rytmiczne - wprowadzanie wartości rytmicznych (dzieci improwizują rytm do

imion, nazw, wierszy, itp.). Można wykorzystać dodatkowo: klaskanie, tupanie,

pstrykanie palcami itp.

• echo rytmiczne
• rytmiczno-melodyczne układanie melodii do własnego imienia, nazw zwierząt,

kwiatów, śpiewanki muzyczne (tj. opowiedzenie śpiewem jakiejś historyjki, np. o psie)

Metoda Aktywnego Słuchania Muzyki - Bati Strauss

Istotą tej metody jest chęć przybliżenia dzieciom muzyki klasycznej poprzez tzw. "aktywne

słuchanie". Polega ono na wykonywaniu prostych układów rytmiczno - tanecznych

proponowanych przez nauczyciela. W przypadku dzieci młodszych są to ruchy ilustrujące

krótkie opowiadanie związane z każdym utworem muzycznym.

Zabawy rytmiczne są pierwszym etapem przygotowującym do wprowadzenia instrumentów

perkusyjnych, z którymi dziecko ma możliwość aktywnego uczestniczenia w utworze

muzycznym jako współwykonawca lub dyrygent. Jako instrumenty stosowane są np. tarki

wykonane z drewna, różne patyczki, pudełka akustyczne, przeszkadzajki wykonane z

nakrętek po sokach, nakrętki z gumkami oraz tradycyjne instrumenty perkusyjne.

Metoda Knillów

To programy aktywności opracowane przez Mariannę i Christophera Knilla. Stanowią ramy,

dzięki którym rozwija się kontakt społeczny, ruch i zabawa. Programy mogą być stosowane

przez każdą osobę, która ma regularny kontakt z dzieckiem. Można je wykonywać

codziennie i jeśli to możliwe o tej samej porze dnia. Podstawą jest to, że dziecku jest dane

inne niż do tej pory zaplanowane i systematyczne, doświadczenie ruchów takich jak:

naciskanie i kulanie przedmiotów, obracanie ich, pocieranie ich, przekładanie różnych rzeczy

z ręki do ręki itp. Dziecko musi być świadome wykorzystywania swoich rąk, nóg, ust, ramion,

stóp i całego swojego ciała podczas używania ich w tak prostych czynnościach jak jedzenie i

ubieranie oraz podczas zabawy i w komunikacji z innymi.

Pedagogika Celestyna Freineta

Pedagogika ta uwzględnia wszechstronny rozwój dziecka, jego potrzeby, możliwości i naturalny sposób życia. Szanuje jego indywidualność i odrębność. Uczenie i wychowanie oparte jest na dialogu, współpracy, odpowiedzialności, tolerancji, rozwijaniu wewnętrznej motywacji, samodzielnych i grupowych doświadczeniach oraz aktywnym współuczestniczeniu dzieci.

Podstawę teoretyczną pedagogiki Freineta stanowi wielokierunkowa ekspresja dziecka: językowa, literacka, plastyczna i muzyczna. Źródłem wiadomości i ekspresji dziecka jest w tej koncepcji przeżyte doświadczenie, które rzutuje na jego wypowiedź w słowie, rysunku, rzeźbie, piosence. Freinet dążył do zapewnienia maksymalnego rozwoju dziecka poprzez jego udział w różnych formach ekspresji.

Freinet poświęca również wiele uwagi problemom społecznym, które warunkują powodzenia i niepowodzenia poczynań pedagogicznych w życiu przedszkolnym i szkolnym dziecka. Jeśli chodzi o wiek przedszkolny, podstawowym założeniem wychowawczym jest - jego zdaniem - indywidualne doświadczenie poszukujące dziecka. Zadaniem nauczyciela jest stwarzanie dzieciom warunków do możliwie najszerszego stosowania doświadczeń "po omacku". Polegają one na zorganizowaniu bogatego naturalnego środowiska, w którym dziecko zapoznaje się z otoczeniem, z rozmaitymi jego elementami, zajmuje się nimi, poszukuje.

Założenia pedagogiki Freineta:

• nie ma podziału na dydaktykę i wychowanie
• przedszkole, szkoła nie mogą selekcjonować dzieci na lepsze i gorsze lecz powinny pracować z dziećmi o różnych możliwościach intelektualnych
• w pracy pedagogicznej najważniejszy jest rozwój osobowości każdego dziecka
• pedagogika oparta jest na prawach dziecka, szacunku dla jego osoby, potrzeb i dążeń
• w rozwoju zawodowym nauczyciela ważna jest wymiana doświadczeń
• założenia pedagogiczne realizowane są za pomocą technik, które ułatwiają pracę nauczyciela.

 

Techniki wykorzystywane w pracy z dziećmi, oraz sposoby ich wykorzystania:

Swobodne teksty. Dziecko przedszkolne nie potrafi jeszcze pisać, a więc ta technika jest stosowana w formie nagrywania swobodnych tekstów dzieci na określony lub dowolny temat.

Doświadczenia poszukujące. W naukach przyrodniczych bazujemy na obserwacji
i samodzielnym działaniu dziecka. Dziecko analizując problem, szuka w sposób naturalny metody rozwiązania go. Ogromną rolę w poznawaniu odgrywają wycieczki, które są źródłem dalszych działań na zajęciach (środowisko przyrodnicze, teatr, muzea, wystawy, zakłady pracy itp.)

Swobodna ekspresja plastyczna, muzyczna i teatralna. Istnieje ścisły związek między ekspresją słowną, a ekspresją plastyczną, muzyczna czy teatralną. W pracy z dziećmi inspiracją jest: muzyka, wiersz, opowiadanie, zdarzenie, wycieczka czy też przeżycie osobiste. Swobodna ekspresja ma ogromny wpływ na rozwój osobowości dziecka, uczy odpowiedzialności za swoje dzieło. Naszym zadaniem jest tworzenie klimatu i nastroju wyzwalającego chęć do uzewnętrznienia uczuć i emocji dzieci.